Emissie-Immissie toets

Ondanks de voortgaande vermindering van emissies uit punt- en diffuse bronnen wordt op diverse locaties (nog) niet voldaan aan de gewenste waterkwaliteit. Om tot een effectieve verdere verbetering van de kwaliteit te komen is een duidelijker afstemming tussen de waterkwaliteitsdoelstellingenen de daarvoor benodigde emissiereductie gewenst: de zogenaamde emissie-immissie benadering. Als hulpmiddel is hiervoor de immissietoets ontwikkeld.
De toets omvat het beoordelen van de toelaatbaarheid van de restlozing - de lozing die overblijft na toepassing van de bronaanpak (beste beschikbare technieken) - van een specifieke bron, voor het ontvangende oppervlaktewater.Overeenkomstig Art. 4, lid 4 van de richtlijn 2008/105/EG (richtlijn prioritaire stoffen) is de mengzone benadering verplicht bij het beoordelen van lozingen van prioritaire stoffen (2011).
De immissietoets bepaalt de concentratie als gevolg van een lozing in de directe nabijheid van een lozing en toetst of de concentratie (CL) op de rand van de mengzone, een in omvang gelimiteerd gebied, voldoet aan de geldende waterkwaliteitsdoelstelling en de concentratietoename (ΔCL) niet leidt tot significante verslechtering van de waterkwaliteit. Aanvullend moet worden getoetst of er als gevolg van een lozing geen achteruitgang optreedt van de chemische en/of ecologische toestand (bijvoorbeeld door toetsing aan ecologie ondersteunende parameters zoals N en P) in het waterlichaam en of de lozing niet leidt tot overschrijding van MKN-waarden voor benedenstrooms gelegen beschermde gebieden (drinkwaterbeschermingzones; zwemwatergebieden; Natura-2000 gebieden en schelpdierwater) of benedenstrooms gelegen waterlichamen waarvoor scherpere normen gelden als het waterlichaam waar de activiteit plaatsvindt.

Sinds 2011 kan de immissietoets ook worden toegepast voor de beoordeling van lozingen op zoute wateren.

Voor zoute wateren spelen complexe processen een rol in de beoordeling van een lozing. Getijbewegingen, zoet-zout overgangen, stratificatie kunnen hierbij een belangrijke rol spelen. In het nieuwe instrument wordt een onderscheid gemaakt tussen:

• Zoet water (zonder getij);
• Kanalen, estuaria en getijrivieren met restdebiet (rivierafvoer);
• Doodlopende kanaalpanden en havens (zonder restdebiet);
• Aan oevers van brede estuaria met duidelijk aanwijsbare getijgeulen;
• Aan de kust van de open zee;
• Open zee.

Voor de beoordeling van een lozing op zoute wateren met behulp van de immissietoets zijn doorgaans veel watersysteemgegevens nodig. Voor de belangrijkste RWS (getijden) wateren en (getijden)havens zijn deze gegevens opgeslagen in een database die is gekoppeld aan het beoordelingsinstrumentarium.

Voor de verschillende omstandigheden zijn verschillende rekenmethodes noodzakelijk. Vandaar dat voor de zoute toets is gekozen om gebruik te maken van een beslisboom. Deze beslisboom geeft op een transparante manier aan hoe een lozing in een bepaalde situatie moet worden beoordeelden welke rekenmethodes in gekozen omstandigheden toepasbaar zijn.